Obóz koncentracyjny

Mam przed sobą starsze wydanie "Dymów nad Birkenau" Seweryny Szmaglewskiej. Ostatnio w księgarniach dostępne były wznowienia jej książek ("Dymy nad Birkenau", "Zapowiada się piękny dzień") dlatego powstała ta notka.

Akcja powieści toczy się w obozie koncentracyjnym. Narracja prowadzona jest w sposób opisowy, bardzo nowoczesnym stylem. Bardzo dobitnie oddany jest rytm dnia w obozie. Pobudka wczesnym rankiem i praca od świtu do nocy. Na więźniach odbija się bardzo wszechobecny głód, właściwie nie ma tu mowy o posiłkach. Są strzępki chleba, zupa z brukwi, jakieś resztki wykradzione z dostawy. Zdecydowanie jest to za mało, by móc się wyżywić przy takim wysiłku.

Więźniowie są angażowani do różnych prac fizycznych (przy torach, na bagnisku). Wszystkie przejawy sprzeciwu są surowo karane.

Więźniów dręczą rozmaite choroby. Gorączka jest codziennością, oprócz tego tyfus. Więźniowie jak ognia unikają pójścia do lekarza, bo tam "czai się śmierć". Otóż to, chorzy są po prostu zabijani.

Oprócz tego więźniów dręczy brak higieny, po prostu nie ma możliwości normalnie się wykąpać, do tego przepełnienie w obozie. Stąd biorą się wszędobylskie wszy. Ciągłe swędzenie doprowadza do szału. Zdarza się odwszenie, lecz nie zabija ono wesz (jest za słabe).

Każdy z więźniów wierzy, że ten koszmar się skończy. Jednocześnie przywykają oni do obozowej rzeczywistości. Muszą przetrwać, muszą "dać radę".

"Dymy nad Birkenau" to niezwykle sugestywny obraz obozowej rzeczywistości. Daje do myślenia. Dzięki temu obrazowi dostrzegamy ile mamy, choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy.

Jednocześnie możemy dostrzec, do czego zdolny jest człowiek. Do poniżania i okrucieństwa wobec drugiego człowieka w zorganizowanym systemie. Ale widać także, jak silna jest wola przetrwania człowieka, nawet w najgorszym czasie. 

Lektura obowiązkowa.

Tytuł: Dymy nad Birkenau

Autor: Seweryna Szmaglewska

Wydawnictwo: Książka i Wiedza

Stron: 294